Τα τελευταία χρόνια είναι απόλυτα αποδεδειγμένο ότι η τοποθέτηση πάγου άμεσα σε ένα τραυματισμένο σημείο (μυς, οστό, τένοντας, άρθρωση) είναι απαραίτητη και αναγκαία.
Όμως, λίγοι γνωρίζουν πως ακριβώς επιδρά ο πάγος στον οργανισμό του αθλούμενου και έτσι είναι απαραίτητο να αναλύσουμε τον μηχανισμό δράσης του. Βασικά λέγοντας κρυοθεραπεία ή παγοθεραπεία εννοούμε την τοπική και συστηματική τοποθέτηση πάγου για θεραπευτικούς σκοπούς. Η τοπική εναπόθεση πάγου σε μια περιοχή έχει τα ακόλουθα αποτελέσματα:
1) Ελάττωση της θερμοκρασίας.
2) Μείωση της ροής του αίματος.
3) Μείωση στον μυϊκό σπασμό.
4) Ελάττωση ή εξαφάνιση του οιδήματος.
5) Τοπική παυσίπονη δράση.
Είναι ευνόητο ότι ο πάγος ελαττώνει την τοπική θερμοκρασία στο σημείο που τοποθετείται. Έχει αποδειχθεί ότι η θερμοκρασία με την κρυοθεραπεία πέφτει 6 -15 βαθμούς Κελσίου. Για να γίνει αυτό, ο πάγος πρέπει να παραμείνει στο υποφέρων σημείο πάνω από 10 έως 20 λεπτά. Ακόμη ο πάγος ελαττώνει τη ροή του αίματος που διαρρέει στους υποκάτω ιστούς.
Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα την σημαντικότατη μείωση του οιδήματος ( πρήξιμο) και της φλεγμονής. Η κρυοθεραπεία έχει άμεσα και ανακουφιστικά αποτελέσματα στο μυϊκό σπασμό είτε – συχνότερα- σε χρόνιο πρόβλημα (οσφυαλγία, ραιβόκρανο κ.α). Αυτό γίνεται γιατί αποδείχθηκε, ο πάγος α) ελαττώνει την ταχύτητα μεταβίβασης στο νεύρο αγωγής, β) ελαττώνει τη φλεγμονή του μυ και γ) μειώνει τη συστολή τω μυϊκών ινών.
Σημειωτέων ότι ναι μεν ελαττώνεται η νευρική μεταβίβαση, αλλά δεν δημιουργείται πλήρης νευρικός αποκλεισμός. Με τους παραπάνω τρόπους μειώνεται ο μυικός σπασμός και επιτρέπεται η χαλάρωση του μυϊκού συστήματος. Εδώ θα ήθελα να προσθέσω ότι για να επιτευχθεί η ελάττωση του μυϊκού σπασμού , αλλά κυρίως τοπική παυσίπονη δράση απαιτείται περισσότερος χρόνος επανόπεδης πάγου (15-25) στο υποφέρων σημείο.
Είναι σημαντικό, επίσης, ότι η χρήση του πάγου σε θεραπεία ρευματοειδούς αρθρίτιδας βοηθάει περισσότερο απ’ ότι η θεραπεία με θερμότητα. Αυτό γίνεται γιατί η παγοθεραπεία έχει αντιφλεγμονώδη παυσίπονη και αντιδοιματική δράση, βασικά γνωρίσματα της ρευματοειδούς αρθρίτιδας.
Εξαιτίας, λοιπόν, όλων αυτών των προαναφερθέντων φυσιολογικών αποτελεσμάτων, ο πάγος χρησιμοποιείται σήμερα σαν την καλύτερη επιλογή σε οξείες ή μη οξείες κακώσεις των μαλακών μορίων, όπως διαστρέμματα, εξαθρώματα, θλάσεις. Ώς επίσης και σε καταστάσεις όπως οσφυαλγίες, αυχενικό σύνδρομο, ραιβόκρανο κ.α.
Η χρήση του πάγου απαιτεί κάποια προσοχή και πρόγραμμα. Όπως αναφέρω στο βιβλίο μου <<Η Αθλητιατρική στην πράξη>> (σελίδα 200) στους οξείς και άμεσους τραυματισμούς η κρυοθεραπεία πρέπει να εφαρμοστεί αυστηρά το πρώτο 48ωρό. Θα επαναλαμβάνεται δε 8 (οκτώ) φορές ημερησίως με το εξής πρόγραμμα: αρχική τοποθέτηση για 15-20 λεπτά στο τραυματισμένο σημείο. Αφαίρεση για 8 λεπτά. Επανατοποθέτηση για 12 – 16 λεπτά. Αφαίρεση για 6 λεπτά., Επανατοποθέτηση για 10 λεπτά . Αφαίρεση για 4. Επανατοποθέτηση για 5. Εφαρμόζοντας έτσι ακριβώς το πρόγραμμα κρυοθεραπεία έχουμε εξαιρετικά αποτελέσματα : Μείωση συμπτωμάτων στο ελάχιστο και επάνοδο του αθλούμενου στην αγωνιστική δράση σε μικρό χρονικό διάστημα
ΠΗΓΗ: Ρούσσης Ξενοφών Ορθοπαιδικός Χειρουργός – Ειδικός Αθλητίατρος